محمد تقی جعفری؛ حکیم یا علامه؟
تاریخ انتشار: ۷ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۰۰۶۹۵
شهرهایی مملو سایه های گسترده درختان سربلند که از پشت دیوارهای کوتاه باغ های ایرانی پیدا بوده است و حکمایی که در خنکای خیابان های شهر قدم می زده اند و پیر مغان گونه، مشکل گشای رهگذران را شنود کرده و حل معما می کرده اند. شهرها زیبا و عبادتگاه ها آباد بوده است. اهالی شهر با طبیعت رفاقت داشته و خاک و آب را گرامی می داشته اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اگر بر طبق همین ایده سنت گرایانه به پیش رویم، باید اذعان کنیم که کار ایران از روزی رو به انحطاط گذاشت که مرکزیت حکما در شهرهای افلاطونی از دست رفت و در پیامد آن چشمه روان جویبار حکمت در باغ های ایرانی خشکید. درخت ها بی برگ و بار شد و سایه خنک آنها از دست رفت. اهالی شهر برای حل معما بی نیاز از تایید نظر حکما شدند و مشکلات لاینحل ماند و در نهایت محیط زیست نیز نابود شد.
فارغ از آن نوستالوژی و این تراژدی باید انصاف داد که یک هم هنگامی محسوس در تاریخ انحطاط ایرانی و انقطاع حکمت ایرانی وجود دارد. چه اینکه اگر صفویان آخرین شاهنشاهی مقتدر ایرانیان بودند، در همان زمان صدرالدین شیرازی آخرین نماینده بزرگ حکمت فلسفی ایران بود. اگر همه این گزاره ها را بپذیریم، ایران زمین در چهار سده اخیر نه تنها نتوانسته است جلوه ای از تمثیلی مدینه های پررونق ایرانشهری باشد، بلکه حکمائی که آبادانی مدینه ها به حضور آنها وابسته بود نیز از نظرها پنهان هستند و کارویژه افلاطونی خود را با عزلتی عرفانی سودا کرده اند. اما آیا با مدرنیزاسیون شهرهای ایرانی در صد سال اخیر، رونق حکمی و روح افلاطونی برای همیشه از ایران رخت بربسته است؟ آیا دیگر حکمائی که وجودشان سرشار از شوق وصال به حقیقت باشد نمی توانند در خانه های ایرانیان به دنیا بیایند؟
واقعیت این است که در نبود حکمای همه فن حریفی همانند صدرالمتالهین که مجهز به همه دانش های حضوری و حصولی بودند، افرادی در جامعه جدید ایران در صد سال اخیر پیدا شده اند که مردم آنها را اگر نه «حکیم»، که «ملا» یا «علامه» می خوانند. دانشمندانی که آنان را می توان یادگارهایی از حکمت ایرانی در دوره جدید تاریخ ایرانی دانست و علامه محمد تقی جعفری یکی از آنان است. این بزرگوار هم اهل دانش بود، هم اهلیت دانایی را داشت. هم فلسفه را می دانست، هم عرفان را می فهمید. هم وایتهد را نقد می کرد و هم با برتراند راسل نامه نگاری می کرد. هم حکمت متعالیه را می شناخت، هم بر ضعف های وجودشناختی آن آگاه بود. هم سخن اصلی کانت و هایدگر را درک می کرد، هم سخن اصیل مولانا را درمی یافت. غور در قرآن، عرفان و برهان را بلد بود و به معارف متفاوت احاطه داشت. اما آیا علامه جعفری در جامعه جدید ایران می توانست یا می تواند نقشی را بر عهده داشته باشد که صدرالدین شیرازی در دوره صفویه و پس از آن بر عهده داشت؟ شاید پاسخ منفی این پرسش بدیهی به نظر برسد، اما پاسخ به این پرسش آسان نیست: آیا می توان محمد تقی جعفری را حکیم دوره جدید تاریخ ایران دانست؟ اگر وجود حکیمان با ظهور الزامات تاذیخ جدید مانع الجمع نباشد، یک علامه در جامعه تخصص آفرین و تفکیک شده امروز چه نقشی می تواند داشته باشد؟
به نظر می رسد باید منتظر بمانیم تا گشت دیگری در تاریخ رخ دهد و دیسیپلین تاریخ جدید بشکند تا مقام و موقع حکیمان دیروزین و علامه های امروزین بازشناخته شود. عجالتا تا آن موقع حکما را در قاب زیبای سنت گرایان و در عالم خیال ایرانی به تماشا می نشینیم.
۶۵۶۵
کد خبر 1678603منبع: خبرآنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۰۰۶۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اعلام آمادگی دانشگاه های ایران برای پذیرش دانشجویان معترض آمریکایی
آفتاب‌‌نیوز :
در حالی که در ایران معمولا با اعتراضات دانشجویی برخوردهای تندی از جمله تعلیق، اخراح و یا تبعید و بازداشت می شود، حالا برخی مدافعان این برخوردها حامی اعتراضات دانشجویان حامی فلسطین در آمریکا شده اند.
عبداله معتمدی رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در گفتگو با خبرگزاری فارس گفت: این اتفاق، اتفاق بی سابقه و میمونی است که بیداری واقعی در فضای دانشگاهی را نشان می‌دهد. با توجه به اتفاقاتی که افتاده دانشگاه علامه طباطبائی هم آمادگی دارد سوابق تحصیلی استادان و دانشجویان علوم انسانی دانشگاهیان آمریکایی که اخراج شده را برای پذیرش بررسی کند.
رئیس دانشگاه علامه طباطبائی اضافه کرد: ما حتی آمادگی داریم از این افراد برای حضور در مجامع علمی دانشگاه دعوت کنیم تا از ارزیابی و تجربیات شان از اتفاقاتی که در کشور‌های اروپایی و آمریکایی رخ می‌دهد استفاده کنیم.
معتمدی در ادامه گفت: اگر رشته تحصیلی این افراد با رشته تحصیلی دایر در دانشگاه علامه طباطبائی مطابق باشد آمادگی داریم به این دانشجویان بورس تحصیلی ارائه کنیم و حتی آمادگی آموزش زبان فارسی از طریق وبینار و فضای مجازی در دوره‌های معینی به آنها داریم تا با زیان فارسی آشنا شوند.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی نیز گفت: دانشجویانی که به دلیل اعتراض به صهیونیست‌ها از دانشگاه‌های اروپا و آمریکا اخراج شده‌اند را پذیرش می‌کنیم.
وی افزود: برای این دانشجویان بورسیه تحصیلی در نظر گرفته‌ایم و هزینه آموزش، خوابگاه و اسکان را به طور کامل تقبل می‌کنیم.
رئیس دانشگاه علم و صنعت هم گفت که دانشجویان امریکایی اخراجی حامی فلسطین را با شرایط و تسهیلاتی که در کشور خودشان داشتند، پذیرش می‌کند.
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان